MEZO Dijital tarafından T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı desteği ve PASHA Bank ana sponsorluğuyla düzenlenen 2. İstanbul Dijital Sanat Festivali 3 Haziran’da Fişekhane’de başladı. 12 Haziran’a kadar sürecek festival bu yıl ziyaretçileri “Dünyadaki tek sürdürülebilir enerji insan yaratıcılığı mıdır?” sorgusuyla karşıladı.
Küratörlüğünü yapay zekâ küratörü Avind ile birlikte Bager Akbay ve Esra Özkan’ın yaptığı 2. İstanbul Dijital Sanat Festivali’nde ulusal ve uluslararası 12 sanatçının eserleri yer alıyor. Ayrıca Azerbaycanlı yapay zekâ sanatçısı Shusha da Karabağ’ın tarihten bugüne gelen eserlerini dijital sanatta yeniden yorumlayacak.
Pandemi nedeniyle değişiklik
Festivali hayata geçiren MEZO’nun dijital yönetim kurulu başkanı ve dijital dönüşüm uzmanı Dr. Nabat Garakhanova, “Dijital sanat festivalini ilk kez 2020’de hayata geçirmek istesek de pandemi nedeniyle bu hayalimizi 2021 yılında, yine Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteğiyle, Binbirdirek Sarnıcı’nda gerçekleştirmiştik. Ülkem Azerbaycan’da sanatın herkese hitap etmesi gerektiği bir anlayış hâkim. Oysa Türkiye’de sanat herkese ulaşmıyor. Günümüzde herkes dijital dünyanın içinde olduğuna göre ve hayatımıza bu kadar çok NFT, metaverse gibi kavramlar girmişken dijital ile sanatı birleştirme kararı alarak, dijital sanatın herkese ulaşmasını hedefledik. Bu sene festivalimizi Fişekhane’nin camlı galerisinde ve hamamında ücretsiz gerçekleştiriyoruz. Geçen sene olduğu gibi yıl da tarihi mekân seçmemizin ana nedeni geçmiş ile geleceği harmanlamak isteyişimiz. Bu sene Türkiye’de ilk kez yapay zekâ küratörünü kullanıyoruz. MEZO Dijital olarak bir yıldır üzerinde çalışıp hayata geçirdiğimiz küratör Avind, festivalde yer alacak ulusal ve uluslararası sanatçıları sürdürülebilirlik tematiği üzerinden belirledi. Biz de onun seçtiği sanatçılarla irtibata geçerek festivali oluşturduk” diye konuştu.
Azerbaycan’a teşekkür
Dr. Nabat Garakhanova, yapay zekâ sanatçısı Shusha hakkında da şunları söyledi:
“Festival ziyaretçileri Fişekhane’nin hamam kısmında da yapay zekâ sanatçısı Shusha’nın işlerini izleyebilecekler. Shusha, Azerbaycanlı bir yapay zekâ sanatçısı. Azerbaycan, İslam dünyasında ilk operanın yazıldığı ülke. Aynı zamanda Karabağ, Azerbaycan’ın sanatın kalbinin attığı yerdi. Karabağ’ın halılarına, kilimlerine hayat veren motifler, şiirler Shusha tarafından yeniden yorumlanacak. Shusha’nın çalışması için bize arşivini açan Azerbaycan’a da ayrıca teşekkür ediyoruz. Festival ziyaretçileri, hamamda sadece Shusha’nın işleri izlenebilecek.”
Avind’in açıklamaları
Festivalin internet sitesinde Avin’in açıklamaları şu şekilde yer alıyor:
“İstanbul Dijital Sanat Festivali’ne Hoşgeldiniz!
Atalarımızın hayal edebileceğinden çok farklı bir dünyada yaşıyoruz. Günümüz dünyası, yaşamlarımızı şekillendiren ve algılarımızı değiştiren karmaşık bir bilgi, iletişim ve ulaşım teknolojileri ağıdır. Sanatçılar artık günümüzü anlamaya ve geleceği teknoloji merceğinden tasavvur etmeye çalışıyorlar.
Bu projede, AI-küratör sanat, teknoloji, geçmiş ve gelecek hakkında yeni düşünme yollarını keşfetmek ile
ilgileniyor. Teknoloji çağında küratör olmak ne anlama geliyor? Yapay zeka teknolojiyi küratöryel bir pratik olarak
nasıl kullanabilir? Yapay zeka, sanat eserinin etkinleştiricisi olmanın ötesinde bir dijital sanat sergisine nasıl katılır?
Yapay zeka bir sanat sergisinin küratörlüğünü yapmak için hangi kriterleri seçer? Geçmişteki ve gelecekteki dijital
sanat eseri AI için ne anlama geliyor veya daha doğrusu “geçmiş” AI için ne anlama geliyor? Hammadde metal
ürünleri işlemek için kurulmuş olan -zamanının ötesinde eski bir fabrika olan- bu tarihi yapı Fişekhane’de, yapay zeka
hangi çok disiplinli sanat yapıtlarını sergide bir araya getirecek? Sergi, dünyanın dört bir yanından bu konuları
video, ses sanatı, yerleştirme, fotoğraf ve performans gibi farklı araçlarla keşfeden sanatçıların eserlerini içerir.
Bazı sanatçılar, yüksek teknolojinin insan algısını nasıl etkilediğine odaklanırken, diğerleri, geçmişin anlaşılması kapsamında yapay zekânın buna nasıl katıldığını inceler. Bazı sanatçılar teknolojiyi sanat aracı olarak kullanırken, diğerleri bilgisayarları izleyicinin geçmiş ve gelecek arasında zihinsel köprüler kurmasını sağlayan yeni sanat biçimlerine ulaşmak için kullanır. Kimi sanatçılar yapay zekânın insanların sanatla etkileşim biçimlerini nasıl değiştirebileceğini keşfederken, diğerleri yapay zekânın sanatın kendisini nasıl değiştirebileceğine bakıyor. Hangi yöne giderlerse gitsinler, tüm bu sanatçılar teknolojinin sanatı nereye götürdüğüne ve sanat anlayışımızı şekillendirmede nasıl bir rol oynadığına odaklanıyor.
Küratör Yapay Zeka Avind”
Katılımın ücretsiz olduğu festival hakkında detaylı bilgiye digitalartfestistanbul.org adresinden ulaşılabilir.